[Eski] Sahnede Ne Yapmalı, Ne Yapmamalı: Müzisyenler - Teknisyenler

Bu başlık 2011 ve öncesi açılmış Müziktek Forumu başlıklarından biridir

Mahcem

mahcem.com
Uzun bir süredir aklımdaydı böyle bir derleme yapmak.

Canlı performanslarda seyirciye tam olarak yansımayan ama performansın kaderini tayin eden bir iletişim vardır sanatçı ve teknik kadro arasında. Bu iletişimin sağlamlığı başarıyı getirir.

Ne var ki, sahneye yıllarını vermiş nice sanatçılar gördüm ki hâlâ sahnede teknik personelden neyi nasıl isteyeceğini bir türlü öğrenememiş. Ya vakitleri olmamış, ya kimse uyandırmamış, ya da... (kusura bakmasınlar).

Aynı şekilde ne sesçiler gördüm, müzisyene enstrumanını öğretmeye kalkan.


Benim burada gelmek istediğim nokta, bir müzisyenin sahnede bulmak istediği ve isteyeceği şeyler.

Ona karşılık da bir teknik personelin sahneye çıkan müzisyende bulmak istediği ve isteyeceği şeyler.

Tecrübelerinizi yazmak ister misiniz?

Ben başlıyorum:


MÜZİSYEN: Ses mühendisinden okey almadan asla enstrumanını ampliye takma/çıkarma/çalmaya başlama. Amplileri, hoparlörleri veya en kötüsü ters yerde yakalanması halinde ses mühendisinin kulağını patlatabilirsin. Gözün arada bir sesçiye kaysın, kendisiyle istkrarlı olarak göz göze karşılıklı onaylaşma halinde ol.

SESÇİ: Gözünü sahneden ayırma. Fosur fosur içmeyiver o sigarayı. Zaman keyif zamanı değil. Gerekirse program öncesinde git bütün müzisyenlerle tek tek birer dakika konuş, özel bir istekleri, bir sıkıntıları var mı sor, onlarla performans esnasında aranızda kullanabileceğiniz basit ama etkili bir işaret dilinde anlaş. Bu sahne ekibini rahatlatır, herşeyin yolunda gideceği sinyalini verir. Eğer onlar sahnede rahat olursa sen de aşağıda rahat olursun, zira eğer yukarıda bir sorun çıkarsa onu çözecek olan da yine sensin. Kafayı kullan, problemi çıkmadan önle. Zira çıktığında çözmek için fazla vaktin olmayacak.

MÜZİSYEN: Sesçine iyi davran. Sen daha konser alanına gelmeden saatler önce o oradaydı, sen konser alanından ayrıldıktan saatler sonra da o hâlâ orada olacak. Normalde onun aldığı parayı senin, senin aldığın parayı onun alıyor olması lazım. O yüzden en azından biraz alçak gönüllü davran, sesçiyle arkadaş ol. Emin ol, sahnede sesin iyi tınlayacaktır.

SESÇİ: Asla müzisyenlere sahnedeki bir teknik sorundan ve detaylarından bahsetme. Bilmeleri gerekmiyor, üstüne üstlük onlara bundan bahsetmek tamamıyle paniğe sürükler, performanslarını etkiler. "Nasıl geliyor?" diye sorduklarında hep gülümser yüzle baş parmağı yukarı kaldırıp "Süper!" de. Nasıl olsa seyirciye giden sesi asla duymayacaklar, duymaları da gerekmiyor. Kafanı önüne eğ, işini yap, karakter atma. Unutma, senin oradaki görevin teknik bir sorun çıkmamasını sağlamak. Dolayısı ile bir de kendin teknik problem olma. Sahneyi kurarken A/B planların hazır olsun. Her bir potansiyel problem için çözümlerini hazırla. Gerekirse bir not defterine sürekli not al.

SESÇİ/MÜZİSYEN: Asla ve asla teknik bir aksaklık yüzünden seyirciden özür dileme. Eğer senin farkettiğin ama seyirciye giden sesi tamamıyle etkilemeyen bir sorun ise büyük bir ihtimalle seyircinin %99.9'u onu farketmemiştir bile. O farkeden %0.1 de mutlaka birkaç teknokafa zıpırdır, bütün gün de konuşsalar kimse onlara kulak vermez.

SESÇİ: Yalnız çalışma. Kendine kafası çalışan, sistemi temel olarak anlayabilen, sağa sola koşturabileceğin bir asistan bul.

MÜZİSYEN: Yalnız çalışma. Kendine kafası çalışan, enstrumanını tanıyan, gözünü sahnede senden ayırmayacak bir asistan bul.

ASİSTAN: Çuval ağzı aç, uyuma.


Devam etmek isteyen?
 
Muzisyen: Akort yaparken PA'ye girip herkese eziyet etme.

Muzisyen: Sesci ile solist mikrofon ve monitorleri ayarlamaya calisirken ve iletisim halinde iken enstrumanini gereksiz yere calip arada parazit yapma (ozellikle davulcu trampete vurma, ben de sana vuracagim sonra :evil: )
 
SESÇİ: Eğer bağlamacı senden ses istiyorsa (ki sürekli isterler) hafif bi tebessümle kafanı aşağı yukarı dört kere salla.dört kere! sadece önündeki monitöre ses ver :lol:

Bende bağlamacıyım...ne güzel değil mi :roll:
 
müzisyen : sesçi ile ilgili bir problemi 5 metre ötedeki grup arkadaşına bağırarak aktarma

sesçi: müzisyen adam kendi kablosunu taşır gibi martavallar okuma, bunların kablosu olmayabilir -ki genelde olmaz- diye hazırlıklı ol, bu da işinin bir parçası.

müzisyen: sahneye 200 dolarlık setup ile çıkıyorsan 2000 dolarlık sound bekleme, kulağına kötü gelen şeyi sesçiden bilme.

sesçi: kabloyu tak, çalsana, çal hacı, çal baba gibi hitap şekillerinden uzak dur,gülümsemeye çalış, müzisyenlerin hangi aletleri ne amaçla kullandıkları hakkında bilgi sahibi ol, Bilmediğin şeyi sor ama sorma şekline dikkat et.

müzisyen: yıpranmış telle bagetle vs ile sahneye çıkma, oynadığın takımı sabote etme, bu maçı tek başına kazanamazsın bunu unutma,sahnede kulağına hoş gelmeyen sesler olduğunda işaret parmağını kulağına götürüp sallayarak yüzünü ekşitme, mutlu dur, tiyatro işinin bir parçası.

sesçi: insanların eğlendiğini gördüğünde bunda senin de başarın olduğunu bil, tadını çıkar olayı sen de sahiplen sen de o takımda oynuyorsun.

müzisyen: Hata yapmaktan korkma ama çalamayacak kadar da içme be kardeşim...

sesçi: mikseri kendi haline bırakıp performans esnasında başka bir yere gitme.

müzisyen: sesçine teşekkür etmeyi öğren.

müzisyen+sesçi: gülümse gülümse gülümse, daha çok dialog kur... konuşmaktan ve problemini düzgün bir dille anlatmaktan çekinme, ama imkansızı da isteme.. herkes anlaşılmak ve saygı görmek ister.
 
Sesçi: Eğer müzisyen, "Bu patch'in sesi diğerlerine göre yüksek, o yüzden benim kanalın sesini artır" gibi senin çok bilmişlik olarak anladığın cümleler kurduğunda yine de onu dinle. O aletleri senelerdir kullanan o, sen değilsin.

Müzisyen: Tembelliği bırakıp kullandığın patch'lerin ses seviyelerini bir ara eşitleyiver.
 
Sesçi: Sahnede düzgün çalışmayan bir monitörün varsa, bunu bir zahmet müzisyene bildiriver. Adam o monitörde sürpriz yaşayabileceğini bilsin en azından.

Sesçi: Performans sırasında lutfen yerinde bulun. Sahnedeki müzisyen ile bağlantını kopartma. Orada her an ani birşey olabilir. Ve o sırada müzisyenin yapacak hiçbir şeyi olmayabilir. Sahnedeki ekipmanının sağlam olduğundan emin ol. Mesela davula yerleştirdiğin overhead mikrofonların ayakları sağlam duruyor mu kontrol et. Netekim devrilebiliyorlar. İyi olmuyor. Bir zahmet ekipmanına gerekli bakımı yapıver. Hiçbir müzisyen senin temassızlık olan kablolarınla veya şarkının ortasında göbek hizasına inen mikrofon sehpalarınla uğraşmak zorunda değil.

Müzisyen: Öyle ya da böyle o sahneye çıktıysan, sesçi ile birlikte oynayacaksın. O tersleşse bile sen ona uyma, daima suyuna git. Ortada sorun çıkartan birileri varsa, en azından sen ona ortak olma. Karşında işten anlamayan veya işi umursamayan biri bile olsa, tatlı dil kullan. Bu birşeyleri yaptırma ihtimalini arttıracaktır.

Müzisyen: Sen ille de yüzlerce dolar para verdiğin mikrofonunu kullanmak istiyor olabilirsin. Ama bil ki sesçi oradaki ekipmanı senden daha iyi tanıyor. En azından söylediklerine kulak ver.
 
Muzisyen: Zaten mesgul olan sesciyi panikletmeden once hatayi ilk kendinde ara. Pedalin, aktif manyetigin pilleri sonsuza kadar dayanmiyor.
Sesci: Grup ici politikalardan haberdar ol. Vokalistin suyuna gidecem diye gitaristi bozma. Sahne gurultusunu indirgemek icin onunla arkadas olman gerekiyor.
Muzisyen: Sesiciye verilecek herhangi bir bahsis vs size daha iyi bir miks olarak geri donecektir. Ayrica bu adama verilecek herhangi bir grup t-shirt'i emin olun giyilecek ve reklaminiz yapilacaktir.
Seyirci Mikserin basina ususup "bu dugme ne yapar suna dokunursak ne olur hololo" diye sirinlikler yapmayin.
 
Müzisyen: Mikrofona yeni gelinin sarıldığı gibi sarılma, sound checkte hafif sesle alo deyip konserde mikrofonu tamamen elinle kapatıp avazın çıktığı kadar bağırırsan, muhtemelen distorsyona giren ses çirkin olacağından sesçi senin sesini kısıp daha da arka plana atacaktır. Yine diğer müzisyenler de soundcheck sırasında konserede çalacakları tuşelerde çalsınlar. O tuşeye göre sound yapılacak, soundcheckin amacı o...

Müzisyen: Soundchecke vaktinde hatta biraz daha erken git. Özellikle daha önce ufak yerlerde çaldıysan ve oranın sounduna alışıksan, daha büyük yerde daha farklı şeyler karşına çıkacaktır. Özellikle de gitar processor gibi aletleri kullanıyorsan, evinde basit sistemle elde ettiğin ses ile 20 Hzlerde "ciğer" olayını veren sistemlerde ciddi bir sound farkı olacaktır. Ayarlarken ona göre, onu da hesap ederek ayarlamalıydın. Ben bunu şu kadar zamandır kullanıyorum diye ukalalık yapma.

Sesçi: Topraklamayı adam gibi yap. Sorun varsa gerekli önlemleri al ya da alınmasını sağla. Kimsenin dudaklarını kısartmaya, ya da eğlenmeye geldikleri konserlerde onlara cızırtılar dinlemeye hakkın yok.

Müzisyen: Parçalarda birbirinizi dinleyin. Parça trafiği içinde öne çıkması gereken varsa çıksın geride durması gereken varsa dursun. parça içi balansınızı, sizin parçalarınızı bilmeyen sesçiye bırakmayın.

Müzisyen: Monitörleri sonuna kadar açtırıp, artık kulaklarınızı sağırlaştırdıktan sonra "ben bunu duyamıyorum" demeyin. En güzeli kendinizi detone olmadan duyabileceğiniz en düşük seviyedir. Balans ayarlamasını da en güzel orada yaparsınız.

Şştt müzisyen adam gibi çal, lan sesçi sen de doğru yap işini. Heeeyt getirtmeyin beni oraya!!! :twisted:



:p
 
Sesçi: Yanında DI box bulundur(bol miktarda).
Sesçi: Amplifikatör simülatörü kullanan gitaristi tekrar bir gitar amplifikatörüne bağlamaya kalkma.
 
Müzisyen: Unutma; Sendeki mikrofon Sesçinin elindeki krom-yosun alaşımı kaplı Atatürk' ü görmüş mikrofonlardan daha iyi olsa bile, çantandan çıkarıp ''Ben kendi mikrofonumu kullanacaaaam'' deme. Sesçiyi komplekse sokup daha fazla azar işitme. Konser (yada bar, otel...her neresi ise artık) de performansının %70 lik bölümünü sahnenin altına gömme.

Sesçi: Ses sisteminin orasını-burasını oynayıp; '' Aaoohhh...İşte bu bizim teeesiiiisattt'' diye içinden konuşurmuş gibi dışarıya duyurmaya çalışma, böbürlenme. Zaten biliyoruz o POWER' ların senin olmadığını. Biz bilsek de seyirciler önemli değil zaten.

Müzisyen: Davulcu: İskemleni, tomunu, bagetlerini, ringlerini, sehpanı, zilini, (davul altı için) halını, güneş gözlüğünü, yedek t-shirtünü, ve de tabii ki mahallende senden kurs alan öğrencilerini ''Rodi'' n olarak getir, kabaca kursunlar davulu.
Oraya getirmeyeceğin tek şey kafandaki her türlü sorunların olsun. Albüme çalar gibi çal bakiyim hadi.

Gitarcı: Kendi amplini, pedallarını, penanı güzelce çantalarına koy, koymadan önce tozunu al (orda da toz olacak gerçi ). Harekete hazır ol.

Vokal: Stres yapıp triplere girme. Girmeye de çalışma. Orkestrana sahip çık. Pişkin ol ama ukalalığa gerenk yok. İcap eden bir durum olursa herhangi birinizin yerine de olsa sesçi ile sen kavga et. Hiç olmazsa sükunet çöker o kavgadan sonra. Millet işini yapmaya devam eder.

Klavye: Aman diyeyim sesçi ile en az sen muhattap ol. Zira sesçi en az senden haz eder. ''Geçende bi düğüne gittiydik, yok bende PA80 var, ritmleri iyi, davula gerek yok, orkestra gibi alet yaaauuuuvvvv!!!'' filan diyip kara bulutları toplar başına. Bu konuşmalar kavga-gürültü sebeplerinin başında gelir. Hatta çevredeki ''ORG'' çular da yetişiverip eleştiriye başlarlar kendi çaplarında, ziyan olursun, ortamı da terketmek zor olur.

Perküsyon: Yumurta marakaslarını çıkarıpta şaklabanlık yapma. Cıvıtma herkesi. Arkandan davulucuyu, basçıyı, gitarcıyı beraberinde getirip soundun içine ettirmeye zorlama.

Bas: Çalacağın yere gelir gelmez ''Sub Bass Kabinler nerde?!! Ohhhooo oooo!!! Ben çalmıyom olm'' diyip adamın kafasını bozma, stres yaratma bi dur yahu. Gitarının tonunu iyice ayarlamadan takmaz, sallamaz havalara girip slaptir, tabbingdir, ne biliyim nedir hareketlerine girişme. Sonra monitörlere sarıyorsun konserde.

vs. vs. vs. ...........

Sesçi: Ne olduğu hakkında bilgi sahibi olmadığın bir aksam, cihaz yada ona benzer bir cisim gördüğünde bilmediğini belli etmemeye çalışma, ama uzak dur abicim be, modülü kapattın işte. Böönngg diye SUB' lar nara atıyor. Sonra yine bize kızıyorsun.

Bir de kimse oraya ''alt yapı yapmak'' adı altında içip içip sallanarak gelmesin. İş bitsin beraber zıkkımlanırız abicim :evil:


Of, daha neler yazılır ama başım döndü... Bir müddet sonra biraz daha yazarım artık.


Kolay gelsin, Hayırlı Soundcheck' ler.

Kadir.
 
Müzisyen : Kablolarını yanında götür. Hayır ilk gitarını aldığında ,kılıf ve penayla verdikleri kablo olmaz. Hemen o kabloyu sekiz parçaya ayırıp çöpe at. Git kendine en az iki tane düzgün kablo al. Hayır bir tane olmaz, biliyorum pedal kullanıyorsun.

Sesçiyle kanka ol, hatta mümkünse uzaktan akraba çık. O Erzurumluysa sen de Erzurumlu ol, Tekirdağlıysa sen de Tekirdağlı ol.

Sesçiye artistlik yapma her durumda ve her şartta zararlı çıkarsın. Bütün o kabinleri, monitörleri ve amplileri o taşıdı, yogun ve sinirli. Sesçinin altında ezilme. Bütün o kabinlerden, monitörlerden (özellikle senin önündekinden) ve amplilerden ses gelmemesinden o sorumlu. Konserin bitince de bir zahmet en azından bir çay alıp gidip adama teşekkür et. Seneye o üniversitenin bahar şenliklerinin o sahnesinde büyük ihtimalle yine karşılaşacaksın. Bir yıl sonra yine sıfırdan başlama.

Organizasyona küfretme, sesçiye küfretme, sahnene saygılı ol. Unutma iyi grup kendi kendini miksler. En büyük sorumluluk sende.

Sesçi : Abicim senin bu kadar eziyete rağmen bu kadar az para almanın sebebi biz değiliz be. Hıncını bizden çıkartma.
 
Sesçi : Vokalin sesini sonuna kadar açıp dinleyenlere sadece vokal dinletme. Gitarın sesini duyulmayacak kadar kısıp dinleyenleri duymaya zorlama, gitaristi maymun yapma.

Sesçi : Eğer neyin ne olduğundan anlamıyorsan Mixer'in başına geçme.
 
cep telefonu numaranızı muzisyene vermeyin...:=))

Herkesle paylasmak istedim...soundcheck bitiminde grupta yaylı calan arkdaslar telefon numaramı istedi,bende dogal olarak verdim.Ama ne hikmettir ki performans esnasında FOH masasında duran(yani benim:) telefonum caldı...Actım ve soyle bir diyalog yasadım...''Kardes ben ortadaki kemancı,şimdi soloya giriyorum benim sesi dısarıya iyi acarsın dimi''seklinde bir rica geldi...(saka degil,adam beni sahneden aradı:))
Dondum kaldım...:p
 
Sesci: Kurulumunu müzisyenler gelmeden bitir, yaninda deodorant tasi..
Müzisyenler salona girdiginde yanlarina gidip sahneye kadar eslik et..
Soundcheck de ses seviyelerini mutlaka -6.0 dB tut, cünkü gercek performanslarini ancak is baslayinca görebilirsin.. ( Her Müzisyen en cok kendi sesinin veya enstrüman sesinin duyulmasini ister.) Isler yolunda gidiyorsa mixer ayarlarini lütfen karistirma, feedback yaparsin.. Sesimiz az derlerse, bos Fader'i yukari kaldir ve "simdi Süper, degil mi?" diye sor..
Cok sigara icme, etrafa ve is sahibine karsi havali olma, cünkü sen insanlara bu hizmeti yapmak icin oradasin ve karsiligini aliyorsun.. Az kazaniyorum, benim daha fazla almam gerekiyor diyorsan ve bu isi gönülsüz yapiyorsan hic yapma.. Disarida binlerce insanin ise ihtiyaci var..

Müzisyen: Lütfen bu isi en iyi ben biliyorum deme.. Konservatuar mezunu degilsen ben Sanatciyim deme.. Mutlaka Sesciyle diyaloga gir.. Is sahibine ve Müsterilere Teknik Problemimiz var deme.. Ve size bi Mikrofon uzatildiginda "Sesim Geliyor Mu" lafini söyleme, size uzatildigina göre mutlaka kontrol edilmistir.. Ve Sennheiser Telsiz Mikrofon geldiginde acma dügmesine bas, sesin 5 saniye sonra gelir, bu calismiyor deyip geri verme....

Selamlar, Sorunsuz Isler
 
Sesçi : Müzisyenin benim monitörün sesini açalım demesine fırsat verme.Zaten hiç bir müzisyen kendini sahnede monitörden doğru düzgün duyamadığından şikayet eder.Sahneden imerken müzisyen kendimi duyamadım ses ses sisteminin... demesine aldırış etme.Senin mixerinle , ekipmanların ile v.s 100 lerce gitar alırsın. :) Rahat ol , herşey yolundaymış sorun yokmuş hissi uyandır.Unutma herşey senin elinde ;) Kanal - Mute
:D

Bencilce oldu ama.Yaşadıklarımının intikamı olsa gerek :lol:
 
Sesçi :
ne olur muzisyene "yeterince uzun jak yok, monitor yok, d.i. box yok, elektrik yok" deme; sana rider geliyor, bir zahmet öncesinde ne gerekiyorsa temin et ona göre fiyat ver.
 
müzisyen: Performans başlamadan yarım saat önce soundchak yapmaya gelme ve sonrasında da bu niye böyle oldu diye sorma.

müzisyen : Gaza gelip PA ların önünde elinde mikrofonla dolaşıpta (benim sesim niye az dışarda ) diye sorma.

müzisyen : konuşma şeklini düzelt abicim yaaa biraz mülayim ol rica etmeyi bil.
 
valla onu bunu anlamam tarkan ve ekibi kadar anlayışlı ve gerçektende sesten teknik açıdan mükemmeller.zaten türkiyede en kalabalık ekipler tarkanın grubu orkestrası kendisi yardımcıları korumaları inanılmaz mütevaziler çok teknik çılışıyorlar profesyoneller bunlara denir
 
smusicturkey' Alıntı:
valla onu bunu anlamam tarkan ve ekibi kadar anlayışlı ve gerçektende sesten teknik açıdan mükemmeller.zaten türkiyede en kalabalık ekipler tarkanın grubu orkestrası kendisi yardımcıları korumaları inanılmaz mütevaziler çok teknik çılışıyorlar profesyoneller bunlara denir

Herhalde şöyle yazmak istedin:

smusicturkey' Alıntı:
valla onu bunu anlamam tarkan ve ekibi kadar anlayışlı ve gerçektende sesten teknik açıdan mükemmeller.....

"Valla onu bunu anlamam Tarkan ve ekibi kadar anlayışlı (ekip tanımam). Gerçekten de sesten [her ne demekse] (ve) teknik açıdan mükemmeller."

smusicturkey' Alıntı:
...zaten türkiyede en kalabalık ekipler tarkanın grubu orkestrası kendisi yardımcıları korumaları inanılmaz mütevaziler çok teknik çılışıyorlar profesyoneller bunlara denir

"Zaten Türkiye'de en kalabalık ekip Tarkan'ın grubu. Orkestrası, kendisi, yardımcıları, korumaları, (hepsi) inanılmaz mütevazi ve çok teknik çalışıyorlar. Profesyonel bunlara denir."



Güzel ve doğru Türkçe, lütfen.
 
Geri
Üst